I Vamakabiya 1

₁Aleksandro a a ri n'wana Filipi wa Makedoniya, loyi a a huma hi le tikweni ra Kitimi. Loko Aleksandro a hlurile Dariyosi, hosi ya Vaperesi na Vameda, a fuma ematshan'wini ya yena, kasi a a lo rhanga a va hosi ya le Grikiya ntsena. ₂Aleksandro ú lwile tinyimpi leto tala, a hlula makhokholo ni ku dlaya tihosi ta misava. ₃A ya emahlweni ku fika emakun'wini ya misava, a phangha tinxaka leto tala. Kutani loko a hlurile misava hinkwayo, a ngheniwa hi manyunyu ni ku tikurisa. ₄A hlengeleta mavuthu layo tala ngopfu ya tinhenha ta yena, kutani a fuma ehenhla ka matiko ni tinxaka ni vafumi va tona, a ti sindzisa ku n'wi luva.

₅Endzhaku ka leswi Aleksandro a khomiwa hi vuvabyi, kutani a swi vona leswaku ú le kusuhi ni ku fa. ₆Kavaloko a vitana tindhuna ta yena leti a a ti tshemba ku tlurisa, leti a a kurisiwe swin'we na tona, a ti avela mfumo wa yena a ha hanya. ₇Kutani loko Aleksandro a fumile malembe ya 12, a fa. ₈Kavaloko tindhuna ta yena ti sungula ku fuma, yin'wana ni yin'wana endhawini ya yona. ₉Hinkwato ti ambala tiharhi ta vuhosi endzhaku ka rifu ra Aleksandro, swi ve tano na vana va tona malembe layo tala, kutani va vanga vubihi lebyikulu emisaveni.

₁₀Eka vana lava ku tumbuluka xitsuke lexo biha, a nga Antiyoko Epifani, n'wana Antiyoko wa vunharhu hosi ya tiko ra Siriya. Antiyoko Epifani a a ri xikhomelelo eRhoma. Ú sungule ku fuma Siriya hi lembe ra 137.

₁₁Eminkarhini yoleyo, vavanuna lavo homboloka va humelela etikweni ra Israele, va hambukisa lavo tala va ku: “A hi endleni ntwanano ni vamatiko lava akeke ematlhelweni ya hina, hikuva ku ala ka hina ku tihlanganisa na vona a swi hi pfunanga nchumu, loko ku nga ri ku hi vangela ku xaniseka ntsena”. ₁₂Kungu leri ri tsakisile Vayuda, ₁₃kavaloko van'wana va vona va ya eka Antiyoko Epifani hi ku hiseka, kutani a va nyika mpfumelelo wa ku landzelela milawu ya vamatiko. ₁₄Kutani ke Vayuda lava va aka yindlu ya mintlangu eYerusalema ku ya hi mitolovelo ya vamatiko. ₁₅Va susa mfungho wa ku yimbisiwa lowu a va ri na wona, va fularhela ni ntwanano lowo hlawuleka. Va tihlanganisa ni vamatiko, va tinyiketa ku endla leswo homboloka.

₁₆Loko Antiyoko Epifani a vona leswaku mfumo wa yena wu simekiwile, a kungela ku hlasela tiko ra Egipta, leswaku a ta ri fuma kun'we ni ra Siriya. ₁₇Kwalaho a hlasela Egipta hi mavuthu ya tinhenha, ni makalichi, ni tindlopfu, ni vagadi va tihanci, ni swikepe leswo tala. ₁₈Antiyoko Epifani a lwa na Pitolemi hosi ya Egipta; kavaloko Pitolemi a baleka emahlweni ka yena, kutani masocha layo tala ya Vaegipta ma dlawa. ₁₉Antiyoko Epifani a teka miti ya Egipta leyi tiyisiweke hi rirhangu, a phangha ni tiko hinkwaro.

₂₀Hi lembe ra 143, endzhaku ka ku hluriwa ka Egipta, Antiyoko Epifani a pfukela Israele, kutani a rhendzela Yerusalema hi mavuthu ya tinhenha. ₂₁Hi ku tikukumuxa a nghena eXivandleni lexo hlawuleka, a phangha alitari ya nsuku, ni xitlhoma-timboni, ni swingolongodzwana hinkwaswo swa xona. ₂₂A phangha ni tafula ra nsuku ra swinkwa leswi humeseriwaka Xikwembu, ni swinkambana, ni swimbitana swo hisela mirhi ya risuna, ni swisirhelelo, ni tiharhi, ni swikhaviso swa nsuku leswi a swi ri emahlweni ka Tempele, a teka leswi hinkwaswo. ₂₃A phangha silivhere, ni nsuku, ni swibya leswo durha; a phangha ni xuma xa Tempele lexi a nga xi kuma, lexi a xi tumbetiwile. ₂₄Loko a phanghile hinkwaswo, a tlhelela etikweni ra yena. A dlaya Vayuda lavo tala, a tikukumuxa ni ku tidzunisa ha swona, ₂₅kutani ku va ni ku rila lokukulu hinkwako-nkwako etikweni ra Israele.

₂₉Endzhaku ka malembe mambirhi, hosi Antiyoko Epifani a rhumela eYudiya mavuthu layo tala lama humaka eMisiya, leswaku ma ya hlasela miti ya kona. Loko ma fika eYerusalema, ₃₀mufambisi wa wona a xisa vanhu hi ku vula-vula marito ya ku komba ku rhula, kutani va n'wi tshemba; kambe xikan'we-kan'we a ya hlasela Yerusalema, a wu teka, kutani a dlaya Vaisraele lavo tala. ₃₁A phangha Yerusalema, a wu hisa, a mbundzumuxa tindlu ta muti ni rirhangu ra wona. ₃₂A khoma vavasati ni vana a famba na vona, a byisa ni tihomu ta wona.

₃₃Kutani vanhu va Antiyoko Epifani va akelela muti wa Davhida hi rirhangu lerikulu ni swihondzo leswo tiya, va wu hundzula khokholo ra vona. ₃₄Kutani va tshamisisa kona Vayuda lavo homboloka, va tiseketela ha vona. ₃₅Va tihlengeletela kona matlhari, ni swakudya, ni hinkwaswo leswi va swi phangheke eYerusalema. Kwalaho khokholo leri ri vangela Yerusalema emakhombo lamakulu.

₄₁Kutani hosi Antiyoko Epifani a tsalela tiko hinkwaro ra yena, leswaku vanhu hinkwavo va va van'we, ₄₂ni leswaku rixaka rin'wana ni rin'wana a ri hambane hi mikhuva ya rona. ₄₃Vamatiko hinkwavo va amukela xileriso lexi. Lavo tala, hambi va ri Vaisraele, va amukela vukhongeri bya yena hi ku tsaka, va gandzela swikwembu swa hava ni ku nyamisa siku ra Savata.

₄₄Kutani hosi Antiyoko Epifani a rhuma vanhu ni mapapila eYerusalema ni le mitini ya Yudiya, a va lerisa ku landzelela mikhuva yimbe etikweni. ₄₅A va sivela ku humesa magandzelo lama hisiwaka, ni lama dyiwaka, ni vhinyo eXivandleni lexo hlawuleka; a va lerisa ku nyamisa masiku ya Savata, ni minkhuvo yin'wana ₄₆ni Xivandla lexo hlawuleka, ni vaprista. ₄₇A lerisa ku akela swikwembu swa hava etialitari, ni swivandla leswo hlawuleka, ni titempele, ni ku humesa magandzelo ya tinguluve ni ya swifuwo leswi nga tengangiki. ₄₈A va byela ni ku tshika vana va vona va nga yimbanga. Vaisraele a va fanele ku tinyamisa hi swilo hinkwaswo leswi nga tengangiki ni leswi nga hlawulekangiki, ₄₉leswaku va ta rivala nawu wa Xikwembu ni ku hundzuluxa swileriso hinkwaswo swa xona. ₅₀A heta a ku: “Kutani mani na mani la nga yingisiki xileriso xa hosi, ú ta dlawa.”

₅₁Hi marito wolawo Antiyoko Epifani a tsalela vanhu va tiko ra yena hinkwaro. Kutani a veka vakamberi ehenhla ka vanhu hinkwavo ni ku lerisa leswaku vanhu va muti wun'wana ni wun'wana wa Yudiya va humesela swikwembu swa hava emagandzelo. ₅₂Vayuda lavo tala va tiyimisela ku tshika nawu wa Xikwembu ni ku yingisa vakamberi lava, va endla leswo homboloka etikweni; ₅₃va sindzisa Vaisraele vo tshembeka ku tumbela hinkwako-nkwako lomu va nga tumbelaka kona.

₅₄Hi siku ra vu-15 ra n'hweti ya Kislevhi hi lembe ra 145, vanhu va Antiyoko Epifani va akela swikwembu swa hava alitari ehenhla ka alitari yo hisela magandzelo ya Xikwembu. Va aka ni tialitari ta swikwembu swa hava hinkwako-nkwako emitini ya Yudiya. ₅₅Kutani va hisa ni mirhi ya risuna etinyangweni ta tindlu ni le magondzweni. ₅₆Tibuku ta nawu wa Xikwembu leti va ti kumeke, ti handzuleriwa ni ku hisiwa. ₅₇Mani na mani la kumekaka a ri ni buku ya ntwanano wa Xikwembu kumbe ku hlayisa nawu wa xona, a a dlawa ku ya hi ku lerisa ka hosi. ₅₈N'hweti yin'wana ni yin'wana va ya emahlweni ni ku xanisa Vaisraele lava a va khomiwile emitini ya Yudiya.

₅₉Hi siku ra vu-15 ra n'hweti, va humesela swikwembu swa hava emagandzelo alitarini leyi a yi ri ehenhla ka alitari ya ku hisela magandzelo. ₆₀Hi ku hlayisa xileriso xa hosi Antiyoko Epifani, va dlaya vavasati hinkwavo lava yimbiseke vana va vona, ₆₁kun'we ni va ka vona ni lava pfuneke ku yimbisa vana. Va nembeleta swihlangi etinhan'wini ta vamanana va swona. ₆₂Kambe Vaisraele lavo tala va yima va tiyile, va tibohile etimbilwini ku ka va nga dyi swakudya leswi nga tengangiki. ₆₃Va hlawula ku fa ku ri ni ku tinyamisa hi swakudya leswi nga tengangiki kumbe ku fularhela ntwanano lowo hlawuleka; kunene lavo tala va vona va fa. ₆₄Hi ndlela leyi Antiyoko Epifani a vangela Vaisraele mahlomulo lamakulu.